Bir toplumun geleceği sağlıklı bireylerin varlığı ile süreklidir. Çocukların sağlıklı olarak dünyaya gelmesi ve yetişmesi için annelerin gebe ve emziklilik döneminde, fetal gelişme, süt yapımı, besinlere olan gereksinmelerinin artması ve buna bağlı olarak yeterli ve dengeli beslenmeleri ve sağlıklarını korumaları konusunda bilinçlendirilmeleri gereklidir.
Yenidoğan bir bebek için en uygun besin ANNE SÜTÜ’dür. Anne sütü bebeğin sağlıklı olması, tüm besin öğeleri gereksinmelerini karşılaması, kolaylıkla sindirilebilmesi ve enfeksiyonlara karşı koruması açısından yeri doldurulamaz bir besindir. Yenidoğan bir bebeğe "İLK 6 AYLIK" dönemde "SADECE ANNE SÜTÜ" verilmelidir.
Anne Sütünün Yararları
- Her zaman sterildir, ısı derecesi idealdir.
- Besin ögesi bileşimi bebeğin gereksinmelerine uygundur.
- Koruyucu etmenleri içerir.
- Sindirime yardımcı aktif enzimler içerir (yağ sindirimi için lipaz)
- Enfeksiyonu önleyen ögeler içerir
- Hormonlar ve büyümeyi sağlayan ögeleri içerir
- Anne sütü alan bebeklerde solunum yolu ve mide-barsak enfeksiyonları daha az görülür.
- Anne sütü verilmesi orta kulak iltihabı riskini azaltır.
- Anne sütü çene ve diş gelişimini sağlar.
- Bazı kronik hastalıkların oluşma riskini azaltır (tip I diyabet, çölyak hastalığı, obezite, koroner kalp hastalığı gibi).
- Alerjiye karşı koruyucudur ve bebeği pişikten korur.
- Bebeğin ruhsal, bedensel ve zihinsel gelişimine yardımcı olur.
- Ucuzdur, hazırlama sorunu gerektirmez.
- Anne ve bebeği arasındaki duygusal bağı güçlendirerek sevgi dolu bir ilişkiyi kolaylaştırır.
- Annenin sağlığını korur. Emziren annelerde göğüs kanseri, yumurtalık kanseri, kemik erimesi ve kansızlık (anemi) oluşumu azalır. Anne sütü uterusun eski haline dönmesine yardımcı olur, anneyi aşırı kan kaybından korur.
Başarılı emzirmenin en önemli anahtarı öncelikle annenin kendine güvenmesidir.
- Kucaklandığında rahatlar
- Mutluluk, huzursuzluk, açlık için farklı sesler çıkarır
- Sese tepki verir, dinler, bakar
- Yüzüstü başını kaldırır, başını çevirir
- Sağ, sol kol ve bacaklarını eşit oynatır
- Ellerini çoğunlukla açık tutar
- Karşısındakinin yüzüne bakar ve hareketlerini izler
- Karşılıklı gülümser, oyunlara hareketlenir, karşılık verir
Gelişimini nasıl desteklersiniz?
- Anne karnından sonra, dış ortama alışması zaman alacaktır. Dünyayı sizinle keşfedecektir. Kokunuz, sesiniz, yüzünüzden sizi tanır
- Şefkatli bakımınız, ağlayınca yanıtlamanız, sıkıntısını giderip kucaklamanız, onu yatıştıracağınıza güvenmesi sağlar, bu sayede istediğinde sizinle ilişkiye geçebileceğini öğrenir
- Doğumdan itibaren sizi görür, işitir, size doğru dönebilir, ağlayarak kendini anlatır ve farklı sesler çıkarabilir
- Yüz yüze konuşup, çıkardığı sesleri tekrarlamanız, ninni, şarkı söylemeniz konuşmasını başlatacaktır.
- Dünyayı tanımak ister ve öğreneceği çok şey var. Ellerini keşfetmesi uzanmanın başlangıcıdır. En duyarlı tanıma organı ağzı olduğundan ellerini serbest bırakmanız, güvenli nesneleri ağzına götürmesini engellememeniz öğrenmesini kolaylaştırır.
- Başını kaldırıp çevresini görmeye, sırtını güçlendirip oturmaya çalışır
- Kucakta, sırtta taşıyıp, başı ve beline yastık koyup yarı oturur tutmanız, uyumadığında sırtının güçlenmesi için yüzükoyun oynamasına fırsat vermeniz onu destekleyecektir.
Bebek Sağlığı İzlemi Nedir?
0-18 yaş grubu arasında yer alan bebeklerin, çocukların ve ergenlerin, fiziksel, ruhsal ve sosyal olarak tam bir sağlık ve iyilik hali içinde olup olmadığının değerlendirilmesidir.
Bebek Sağlığı İzlemi Neden Önemlidir?
İzlemler aracılığıyla, 0-18 yaş grubundaki bebeklerin, çocukların ve ergenlerin sağlıklarını korunmakta ve bu yaş grubunda görülebilen hastalıkların, sakatlıkların ve ölümlerin azaltılması ve önlenmesi sağlamaktadır.
Bebeğim Hasta Olmasa da Aile Hekimime Götürmeli miyim?
Evet, bebeğiniz/çocuğunuz hasta olmasa da büyümenin hızlı olduğu ve gelişiminin izlenip desteklenmesi gereken dönemlere göre ayarlanmış olan periyotlarda aile hekiminize götürmeli ve mutlaka izlemlerini yaptırmalısınız.
Aile Hekimime Bebeğimi Ne Zaman Götürmeliyim? İzlem Zamanları Nelerdir?
Bakanlığımız tarafından yürütülmekte olan Bebek, Çocuk, Ergen İzlemleri Programı kapsamında aile hekimlerince yapılması gereken ve zorunlu olan asgari izlem zamanları ve aralıkları aşağıda yer almaktadır.
Bebek izlem Zamanları
1.izlem: Doğumda (hastanede)
2.izlem: Doğumdan sonraki ilk hafta içinde yenidoğanın izlemi (1.-10.gün arası)
3.izlem: 15. gün (11.-29.gün arası)
4.izlem: 41. gün (30.- 59. gün arası)
5.izlem: 2. ay (60.- 89. gün arası)
6.izlem: 3. ay (90.-115. gün)
7.izlem: 4. ay (120.-150. gün)
8.izlem: 6. ay (180.-210. gün)
9.izlem: 9. ay (250.-290. gün)
Anne Sütü ve Emzirme Danışmanlığı
Anne sütünün bebek sağlığı ve anne sağlığı üzerine pek çok olumlu etkisi vardır. Dünyada her sene bir milyondan fazla çocuğun anne sütü ile beslenemediği için ishal, solunum yolu ve diğer enfeksiyonlara yakalandığı bilinmektedir. Yeni doğum yapmış annelerde en çok göze çarpan sorunlar arasında bebeğini emzirmede zorluk yaşaması, bebeğin kilo kaybı, sarılığın yükselmesi, memeyi reddetme, annelerde göğüslerin şişmesi, meme çatlakları, meme apsesi (Mastit) yer almaktadır. Annelerin büyük bir bölümü memelerinde meydana gelen sorunlar yüzünden bebeklerini emzirememekte ve erken dönemde mama kullanmaya başlamaktadır. Bu süreç ne kadar doğal da olsa annelere yardım gerekebilir. Emziren anneler güven, cesaret ve desteğe ihtiyaç duyarlar. Bu desteği verecek kişi emzirme gözlemini bilen deneyimli bir hastane çalışanı olmalıdır. Emzirme sorunlarında, daha oluşmadan sorunu önlemek en temel koruyucu yaklaşımdır. Bu nedenle anne sütü ve emzirme danışmanlığı doğum öncesi verilmeye başlanmalıdır. Doğumdan sonra emzirme sorunu yaşanıyorsa, en erken zamanda, bebek daha küçükken danışmanlık almaları, sonuca ulaşmada en önemli faktördür. Annelere emzirme desteği verildiğinde emzirmenin devamlılığı daha fazla sağlanmaktadır.
Danışmanlık:
* Yeni doğum yapmış annelere emzirme ve süt arttırma yöntemleri hakkında bilgi vermeyi,
* Emzirme ile ilgili sorunu olan annelere destek olmayı,
* Meme çatlakları ve gerginliği durumunda yapılabilecekleri öğretmeyi,
* Emzirdiği halde bebeğinde kilo sorunu yaşayan anneleri nasıl emzirdiği konusunda gözlemeyi,
* Bebeklerde meme reddi durumunda yapılması gerekenleri,
* Düşük doğum ağırlıklı ve prematüre bebekleri olan annelere destek olmayı,
* Evlatlık edinilmesi ve emzirmeye ara verilip yeniden emzirmek istenmesi durumunda yapılacakları,
*işe başlayacak annelere süt sağılması ve saklanması konularında bilgi vermeyi kapsar.
Anne sütü ve emzirme danışmanı:
* 32. haftasını tamamlamış bütün gebelerin anne sütü emzirme hakkında bilgilendirmek,
* Emzirme konusunda sıkıntı yaşayan anne- bebek çiftini değerlendirmek, sorunları belirlemek ve beslenmeyi düzenlemek,
* Emzirme danışmanlığı verilen anne ve bebekleri yakın aralıklarla takip etmek,
* Doğum yapan her anneye emzirme eğitimi vermek,
* Emziren her anneyi ziyaret edip, meme muayenesi yapmak, emzirmelerini sorgulayıp, hangi teknikle, ne sıklıkla bebeklerini besleyecekleri, kendilerinin nasıl besleneceklerini anlatmakla görevlidir.